«کرونایی» یا «بیمار مبتلا به کرونا»؟
دکتر فاطمه فرهودی -
استادیار گروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد
چرا واژگانی که در زمان صحبت درمورد بیماری‌ها استفاده می‌کنیم، مهم هستند؟ کرونا بیماری‌ای ناآشناست و صحبت درموردش برای بسیاری از افرادی که خودشان یا عزیزانشان به آن مبتلا می‌شوند، سخت است؛ اینکه در زمان صحبت درباره افراد مبتلا به بیماری، از چه واژگانی استفاده می‌کنیم، بسیار مهم است.
ولی چرا واژگان این‌قدر مهم هستند؟ برای درک اهمیت واژگان، به مثال زیر درباره تأثیر شناخته‌شده استفاده از استعاره جنگ در درمان پزشکی دقت کنید. رسانه‌ها مدام از استعاره «جنگ» برای نوشتن درباره کرونا استفاده می‌کنند. استعاره، یک فرایند شناختی است که در آن ذهن، پدیده‌ای پیچیده را با تشبیه آن به پدیده‌ای ساده‌تر و ملموس‌تر درک می‌کند. درمورد کرونا، ما پدیده مواجهه با بیماری ناشناخته را با تشبیه آن به صحنه جنگ با دشمنی خارجی درک می‌کنیم. با استفاده از این استعاره، ویروس تبدیل به «دشمنی» می‌شود که به بدن حمله می‌کند، در داخل سلول‌ها مخفی می‌شود، در آنجا تکثیر و قدرتمند شده، در تمام سرزمین بدن نفوذ می‌کند. فرد بیمار در نبرد با بیماری است و «کادر درمان»، سربازان فداکاری هستند که در خط مقدم به مقابله با بیماری برخاسته‌اند. مطالعات زبان‌شناسی فراوانی درزمینه کاربرد استعاره‌ها در پزشکی، به‌خصوص در زمینه سرطان، انجام شده است. این مطالعات نشان داده‌اند که استعاره‌ها و واژگان بر تصمیم‌های درمانی مشترک پزشک-بیمار اثر می‌گذارد؛ برای مثال اگر بیمار و پزشک در توصیف بیماری از استعاره «جنگ» استفاده کنند، معمولا دارو‌های قوی‌تر با دز بالاتر برای درمان تجویز می‌شود. درمقابل، اگر از استعاره‌ای مانند «سفر» برای توصیف بیماری استفاده کنند، شدت درمان معمولا کمتر است. در استعاره سفر، فرد، بیماری را هم‌سفری می‌داند که در قسمتی از مسیر زندگی با او همراه است. بسته به نحوه تعامل فرد با این هم‌سفر ناخوانده، سفر زندگی می‌تواند خوب و درس‌آموز یا بد و عذاب‌آور باشد.
در فضای طبابت و بیماری، کلمات مهم هستند. بیایید در زمان صحبت درمورد بیماران مبتلا به کرونا، به واژگانمان و خصوصا به اثرات مخرب واژگان نامناسب توجه کنیم. استفاده از واژگان نامناسب، می‌تواند منجر به زدن برچسب اجتماعی به افراد مبتلا به بیماری، تحقیر کردن یا حتی طرد آنان از خانواده و جامعه شود؛ برای مثال افراد مبتلا به بیماری یادشده را «کرونایی» یا «قربانیان کرونا» ننامیم؛ مثلا نگوییم «اون کروناییه، حالش خوب شده». این واژگان مناسب نیستند، زیرا هویت یک انسان با دنیای درونی منحصربه‌فرد و شخصیت ویژه اش را به یک بیماری تقلیل داده است. به‌جای آن بگوییم «آقای الف که مبتلا به کرونا شده بودند، حالشان خوب شده است.»
واژگان و استعارات بر رفتار ما اثر می‌گذارند، آن‌ها را با دقت انتخاب کنیم.
ولی چرا واژگان این‌قدر مهم هستند؟ برای درک اهمیت واژگان، به مثال زیر درباره تأثیر شناخته‌شده استفاده از استعاره جنگ در درمان پزشکی دقت کنید. رسانه‌ها مدام از استعاره «جنگ» برای نوشتن درباره کرونا استفاده می‌کنند. استعاره، یک فرایند شناختی است که در آن ذهن، پدیده‌ای پیچیده را با تشبیه آن به پدیده‌ای ساده‌تر و ملموس‌تر درک می‌کند. درمورد کرونا، ما پدیده مواجهه با بیماری ناشناخته را با تشبیه آن به صحنه جنگ با دشمنی خارجی درک می‌کنیم. با استفاده از این استعاره، ویروس تبدیل به «دشمنی» می‌شود که به بدن حمله می‌کند، در داخل سلول‌ها مخفی می‌شود، در آنجا تکثیر و قدرتمند شده، در تمام سرزمین بدن نفوذ می‌کند. فرد بیمار در نبرد با بیماری است و «کادر درمان»، سربازان فداکاری هستند که در خط مقدم به مقابله با بیماری برخاسته‌اند. مطالعات زبان‌شناسی فراوانی درزمینه کاربرد استعاره‌ها در پزشکی، به‌خصوص در زمینه سرطان، انجام شده است. این مطالعات نشان داده‌اند که استعاره‌ها و واژگان بر تصمیم‌های درمانی مشترک پزشک-بیمار اثر می‌گذارد؛ برای مثال اگر بیمار و پزشک در توصیف بیماری از استعاره «جنگ» استفاده کنند، معمولا دارو‌های قوی‌تر با دز بالاتر برای درمان تجویز می‌شود. درمقابل، اگر از استعاره‌ای مانند «سفر» برای توصیف بیماری استفاده کنند، شدت درمان معمولا کمتر است. در استعاره سفر، فرد، بیماری را هم‌سفری می‌داند که در قسمتی از مسیر زندگی با او همراه است. بسته به نحوه تعامل فرد با این هم‌سفر ناخوانده، سفر زندگی می‌تواند خوب و درس‌آموز یا بد و عذاب‌آور باشد.
در فضای طبابت و بیماری، کلمات مهم هستند. بیایید در زمان صحبت درمورد بیماران مبتلا به کرونا، به واژگانمان و خصوصا به اثرات مخرب واژگان نامناسب توجه کنیم. استفاده از واژگان نامناسب، می‌تواند منجر به زدن برچسب اجتماعی به افراد مبتلا به بیماری، تحقیر کردن یا حتی طرد آنان از خانواده و جامعه شود؛ برای مثال افراد مبتلا به بیماری یادشده را «کرونایی» یا «قربانیان کرونا» ننامیم؛ مثلا نگوییم «اون کروناییه، حالش خوب شده». این واژگان مناسب نیستند، زیرا هویت یک انسان با دنیای درونی منحصربه‌فرد و شخصیت ویژه اش را به یک بیماری تقلیل داده است. به‌جای آن بگوییم «آقای الف که مبتلا به کرونا شده بودند، حالشان خوب شده است.»
واژگان و استعارات بر رفتار ما اثر می‌گذارند، آن‌ها را با دقت انتخاب کنیم.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
